Podstawowe wiadomości z międzynarodowego prawa lotniczego: konwencje lotnicze, międzynarodowa organizacja lotnictwa cywilnego (ICAO).

Ustawa Prawo Lotnicze
- Przepisy ogólne.
- Statki powietrzne i inny sprzęt lotniczy, zdatność do lotu, oględziny okresowe, rejestracja, znaki, dokumenty statków powietrznych.
- Lotniska i lotnicze urządzenia naziemne, określenia, rejestr, zarządzający lotniskami.
- Personel lotniczy, licencja, uprawnienia pilotów szybowcowych.
- Ruch lotniczy, podział przestrzeni powietrznej (ruch kontrolowany, ruch nadzorowany), loty międzynarodowe, dowódca statku powietrznego, postępowanie w razie wypadków lotniczych.
- Przewozy lotnicze (podstawowe wiadomości).
- Odpowiedzialność.
- Przepisy karne.

Organizacja lotnictwa cywilnego w Polsce
- Ministerstwo Transportu i Gospodarki Morskiej.
- Departament Lotnictwa Cywilnego.
- Główny Inspektorat Lotnictwa Cywilnego (GILC).
- Inspektorat Personelu Lotniczego.
- Inspektorat Ruchu Lotniczego.
- Inspektorat Lotnisk.
- Inspektorat Kontroli Cywilnych Statków Powietrznych (IKCSP).

Przedsiębiorstwo Państwowe Porty Lotnicze (PPL), Państwowa Agencja Radiokomunikacyjna (PAR).

Przepisy wykonywania lotów (6 godzin)

a) Przypomnienie niezbędnych wiadomości z mechaniki. Wektor; siła, cechy, dodawanie i odejmowanie, znajdowanie wektora wypadkowego. Para sił; pojęcie, działanie, momenty sił względem osi. Zasady Newtona, ruch jednostajny, jednostajnie przyspieszony. Ruch po okręgu, działanie sił i przyspieszeń (jednostki). Praca i moc (jednostki). Przyciąganie ziemskie.

b) Kształty aerodynamiczne; geometria profili, kąty natarcia.

c) Siły aerodynamiczne;
- Równanie Bernoulliego.
- Mechanizm powstawania siły nośnej, wzór, oderwanie strug.
- Mechanizm powstawania siły oporu, wzór, opór tarcia, kształtu, indukowany, interferencyjny.
- Współczynnik oporu i siły nośnej, ich zależność od kąta natarcia.

d) Urządzenia aerodynamiczne:
- Stery: powstawanie sił aerodynamicznych, ich wpływ na tor lotu, moment oporowy i różnicowość lotek.
- Urządzenia odciążające układ sterowania, zmiana skuteczności sterów i sił na drążku.
- Urządzenia powiększające maksymalny współczynnik siły nośnej.

e) Biegunowa szybowca;
- Profilu, skrzydła i całego szybowca (w układzie Cz, Cx).
- Prędkość szybowca (w układzie V, Ww) z otwartymi hamulcami i urządzeniami zwiększającymi współczynnik siły nośnej.

f) Doskonałość i zasięg szybowca.

g) Siły działające w locie ślizgowym, w zakręcie prawidłowym i nieprawidłowym, w poszczególnych fazach za wyciągarką.

h) Korkociąg;
- Siły i momenty działające na szybowiec oraz zjawiska przy wprowadzaniu w korkociąg, ustalonym korkociągu i wyprowadzaniu.
- Przekroczenie dopuszczalnej prędkości, objawy ostrzegawcze.

i) Stateczność;
- Pojęcie stateczności, stateczność a sterowność, stateczność kierunkowa, poprzeczna i podłużna.
- Stateczność dynamiczna podłużna i stateczność dynamiczna boczna.

a) Rola i znaczenie meteorologii dla szybowników.

b) Budowa atmosfery.

c) Czynniki meteorologiczne warunkujące pogodę:
- Ciśnienie, jego przebieg z wysokością, jednostki, pomiar.
- Temperatura - przebieg z wysokością, inwersja.
- Wilgotność: względna, bezwzględna, właściwa, stan nasycenia, punkt rosy.

d) Wiatr:
- Czynniki warunkujące siłę i kierunek wiatru: gradient, siła Coriolisa, tarcie.
- Wiatr dolny i górny.
- Cykliczna dobowa zmiana kierunku i siły wiatru.

e) Chmury:
- Kondensacja pary wodnej, powstawanie chmur i opadów.
- Podział, nazwy i opis chmur.
- Chmury o budowie pionowej.

f) Układy baryczne:
- Reguły cyrkulacji wyżowej i niżowej.
- Powstawanie, przesuwanie się i zanbikanie układów barycznych.

g) Fronty atmosferyczne:
- Układ frontów w niżu.
- Front ciepły, chłodny, okluzje, pogoda po przejściu frontów.

h) Prądy wznoszące:
- Przemiany adiabatyczne we wznoszącym się powietrzu suchym i wilgotnym.
- Pionowy rozkład temperatury, równowaga termiczna stała, chwiejna i obojętna.
- Rodzaje prądów wznoszących, termika i jej podstawowe rodzaje, prądy zboczowe, prądy falowe.

Nawigacja (4 godziny)

a) Mapy lotnicze:
- Rzuty kartograficzne.
- Rodzaje map lotniczych, podziałki, oznaczenia arkuszy.
- Czytanie map lotniczych, znaki topograficzne.

b) Busola:
- Ziemskie pole magnetyczne.
- Działanie ziemskiego pola magnetycznego na igłę busoli.
- Deklinacja, dewiacje, inklinacje busol magnetycznych.
- Kompensacja busol magnetycznych (zajęcia praktyczne).
- Błędy wskazań busol magnetycznych.

c) Wielkości przyjęte w nawigacji:
- Kurs geograficzny, magnetyczny, busoli - przeliczanie kursów.
- Kierunek na powierzchni kuli ziemskiej.
- Linie drogi, kąty drogi.
- Wiatr meteorologiczny i nawigacyjny.
- Kąt wiatru i jego obliczanie.

d) Nawigacyjny trójkąt prędkości:
- Zależność elementów w nawigacyjnym trójkącie prędkości.

a) Elementarne wiadomości z anatomii i fizjologii człowieka: układ krążenia, układ oddechowy, układ trawienny, układ nerwowy, narząd wzroku, uszy, nos i gardło, narząd ruchu, skóra.

b) Wpływ ujemnych warunków lotu na organizm pilota:
- Obniżenie ciśnienia atmosferycznego.
- Przyspieszenie.
- Światło.
- Temperatura.
- Hałas i wibracje.

c) Psychologiczne zagadnienia pilotowania.

d) Higiena osobista: sen, zmęczenie, higiena narządu wzroku, higiena narządu słuchu, higiena żywienia, wpływ tytoniu na organizm, wpływ alkoholu, wychowanie fizyczne.

a) Charakterystyka i przeznaczenie szybowców (szkolne, treningowe, wyczynowe, akrobacyjne).
- Współczynniki obciążeń i siły działające na szybowiec.
- Układy i rodzaje szybowców.

b) Materiały używane do budowy szybowców.

c) Zespoły szybowca: konstrukcja i technologia wytwarzania (skrzydło i elementy skrzydła, kadłub, układy sterowania, podwozie szybowca, urządzenia do startu - zaczep, haki).

d) Wyposażenie szybowca (instalacje).

e) Hangarowanie i transport szybowca na start: wyhangarowanie i zahangarowanie, osoba kierująca, transport po lotnisku, zabezpieczenie pod hangarem i na starcie, transport z uszkodzonym kółkiem i płozą.

f) Odbiór szybowca przed lotem: sprawdzenie dokumentacji i szczegółowy przegląd według następującej kolejności: stan konstrukcji i pokrycia kadłuba z przodu, prawego skrzydła (przez nacisk, opukiwanie i gląd przez wzierniki), okucia główne, zastrzały, instalacja odgromowa, lotka, skrzynka i płyty hamulcowe, klapy wyporowe, zabezpieczenie sworzni głównych i dźwigara pomocniczego, podłączenie i zabezpieczenie lotek i klap, pokrycie kadłuba, pokrycie i zamocowanie statecznika i steru głębokości, klapka wyważająca, ster kierunku, połączenie sterów, lewa strona kadłuba, lewe skrzydło, podwozie, listwa kilowa, wnętrze kabiny i bagażnika, zabezpieczenie klap, hamulców i siodełka, stan linek i popychaczy, pasy pilota, zamocowanie tablicy przyrządów, stan i zamocowanie kabiny, działanie sterów, hamulców, klap i zaczepu.

g) Przegląd po locie: opróżnienie kabiny i bagażnika, wyjęcie zabudowanych urządzeń jak radiostacji, akumulatora, oczyszczenie szybowca z błota, kurzu i wilgoci, przejrzenie całości konstrukcji, zgłoszenie mechanikowi usterek, założenie pokrowców.

h) Montaż szybowca: przygotowanie szybowca, oczyszczenie i smarowanie elementów montażowych, łączenie napędów, sprawdzenie prawidłowości montażu, typowe błedy i uszkodzenia.

i) Demontaż: kolejność czynności, zabezpieczenie przed uszkodzeniem elementów wiążących, typowe błędy i uszkodzenia.

j) Instrukcje eksploatacji i użytkowania w powietrzu szybowców szkolnych i treningowych.

a) Dajniki ciśnienia:
- Rurka spiętrzeniowa (Pitota).
- Dysza typu Venturi, dajniki ciśnienia statycznego, współczynnik "K" systemu dajników ciśnienia.

b) Przyrządy pokładowe (działanie, konstrukcja, użytkowanie):
- Prędkościomierz.
- Wysokościomierz.
- Wariometr membranowy i skrzydełkowy.
- Wariometr energii całkowitej, korzystanie ze wskazań.
- Zakrętomierz.
- Chyłomierz poprzeczny.
- Busola.

a) Opis ogólny radiostacji, główne elementy i układy radiostacji, sprzętu elektroakustycznego oraz zasilanie.

b) Podstawowe przepisy łączności radiowej, zasady nadawania i odbioru radiotelefonicznego.

c) Umiejętność obsługi i posługiwania się aparaturą radiofoniczną i kontrola przed lotem.

a) Wyciągarka: zasady pracy silnika dwusuwowego i czterosuwowego, systemy smarowania i stosowane paliwo. Podstawowe części i zespoły silnika dwusuwowego, ich przeznaczenie działanie. Budowa i przeznaczenie wyciągarki, przegląd i przygotowanie wyciągarki do pracy: sprawadzenie i uzupełnienie paliwa, przygotowanie nożyc, przygotowanie wyposażenia dodatkowego jak rakietnica, radiotelefon, tarcza sygnalizacyjna itp. Czynności po zakończeniu pracy wyciągarki.

b) Ściągarka: budowa ściągarki, przeznaczenie poszczególnych części i zespołów. Przegląd i przygotowanie ściągarki do pracy: sprawdzenie i uzupełnienie paliwa, przygotowanie nożyc, ułożenie liny, sprawdzenie pracy układacza liny i stanu sprzęgła, uruchomienie silnika. Czynności po zakończeniu pracy ściągarki. Ustawienie ściągarki na starcie, postępowanie w niebezpiecznych sytuacjach jak: zaplątanie w czasie startu liny na kółko szybowca, zarzucenie liny na skrzydło, zablokowanie liny ściągarkowej itp.

a) Budowa spadochronu i jego dokumenty.

b) Układanie spadochronu do skoku (bezpośrednia pomoc w układaniu).

c) Eksploatacja spadochronu ratowniczego.

d) Przechowywanie spadochronu.

e) Przygotowanie spadochronu do skoku: dopuszczalne poprawki i sposób ich wykonania bez pomocy układacza.